İBRANAME
İş hukukunda düzenlenen sözleşmeler işçi ve işverenler arasında yer alan güç dengesizliği sebebiyle işçiyi koruyacak şekilde düzenlenmiştir. İbraname birtakım şartlara bağlanmış olup TBK.420. ve Yargıtay kararları uyarınca düzenlenmiştir.
İbraname düzenleme koşulları:
İşçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirlenmesi ödemenin noksansız ve eksiksiz banka aracılığıyla yapılmış olması şarttır.Bu unsurları taşımaya ibra sözleşmesi kesin olarak hükümsüzdür.
İşçinin işvereni ibra ettiği ibranamelerde aranan koşullar şu şekilde sıralanabilir:
İbranamenin yazılı olması
sözleşmenin sona ermesinden itibaren en az bir aylık sürenin geçmiş olması
ibra konusu alacağın türü ve miktarının açıkça belirtilmiş olması
ödemenin eksik bir şekilde banka aracılığıyla gerçekleştirilmiş olması
a)İbranamenin yazılı olması
ibranamenin geçerli olabilmesi için yazılı olması olması gerekmektedir ve emredici olarak düzenlenmiştir.Noterde düzenlenen ibranameler ispat kolaylığı açısından önemlidir fakat herhangi bir zorunluluk yoktur.
Ayrıca yargıtay tarafından yazılı ibranamenin işverene teslim edilmiş olması koşulu da aranmaktadır.
b)Süre koşulu
İbranamenin imzalanması için kanun koyucu tarafından sözleşmenin sona erme tarihinden itibaren en az bir aylık süre geçmesi gerektiğine kanaat getirmiş olup kazaları için de bu ibraname koşulları geçerlidir.
c)İbra Konusu alacağın türü ve miktarının açıkça belirtilmiş olması
İbra konusu alacağın türünün ve miktarının belirtilmesi hususu birlikte aranmakta ve birinin olmaması halinde ibraname geçersiz hale gelecektir.Bunun yanı sıra işçinin hiçbir alacağı kalmadığına ve tüm alacağını aldığına dair imzalanan genel ve soyut beyanlar içeren ibranameler geçersiz olacaktır.
d)Ödemenin eksiksiz ve banka aracılığı ile gerçekleştirilmesi:
banka kanalıyla ödemenin yapılması bir ibra şartıdır ve tek başına geçerlidir.Fakat elden yapılan ödemelerde bir ibra sayılmaz ama geçerli bir ödeme olarak yerini alır.Zira banka kanalıyla ödeme yapılması bir ifa şartıdır.
İş hukuku ve ibraname doğası gereği işçiyi koruyan düzenlemeler içermekte ve güç dengesizliği içerisindeki işçinin hakları göz önünde tutmaktadır.Bu haliyle ibraname hususunda birtakım şartlar getirilmesi hayatın olağan akışına uygun düşşe de şartlar getirilmek suretiyle hukuki bir kurumun tamamen işlevsiz hale getirilmesi eleştiriye açıktır.Kanun koyucu işçiyi korumak maksadıyla hareket ederek iş sözleşmelerinde ibraname düzenlenmesini yasaklayabilecekken şartlar ve koşullar getirmek suretiyle bir kurumu kanun hükmünde varmış gibi gösterip başka bir hukuki niteliğe büründürmesi yalnız hukuki bir karmaşıklığa yol açmaktadır.
Bu kapsamda ibranameler düzenlenirken gerek işçi gerek işveren iseniz her türlü ayrıntıya dikkat ederek işin uzmanı bir avukat aracılığı ile yapılması önem arz etmektedir.Daha sonra mahkemede ve başkaca mecralarda bu alacak verecek kalemlerini tekrar karşımızda görmek istememekteyiz.Tarafımız ile irtibata geçerek gerek personelleriniz ile gerekse alacaklarınız kapsamında ibraname düzenlenmesi hususlarında bilgi alabilirsiniz.Hak kaybına uğramamak için mutlaka hukuki destek alınız.
www.baltas.av.tr Av.Arb.Fatih BALTAŞ Av.Cihat BALTAŞ